Ο σεξουαλικός προσανατολισμός του ατόμου προσδιορίζεται από την έλξη που νιώθει απέναντι σε άλλα άτομα, αν δηλαδή έλκεται από άτομα του ιδίου ή του αντίθετου φύλου ή και από τα δύο. Με αυτά τα δεδομένα, οι όροι που μας είναι πιο γνώριμοιείναι η ετεροφυλοφιλία, η ομοφυλοφιλία και πιο πρόσφατα η αμφισεξουαλικότητα. Τι συμβαίνει όμως όταν το άτομο δεν νιώθει σεξουαλική έλξη για κανένα; Μπορεί να συμβεί; Γίνεται ένας άνθρωπος να μην θέλει ποτέ να κάνει σεξ; Και αν ναι, είναι«φυσιολογικό»;
Κάποιοι ενδεχομένως να έχουν ακούσει τον όρο ασεξουαλικότητα (από την αγγλική λέξη asexuality). Ο συγκεκριμένος ορισμόςχρησιμοποιήθηκε αρχικά για να περιγράψει την αφυλετική αναπαραγωγή τωνκατώτερων οργανισμών (αμοιβάδες, σκουλήκια, μύκητες). Χρησιμοποιήθηκε ακόμα γιανα προσδιορίσει την αδυναμία κάποιων ανθρώπων να έχουν σεξουαλική ζωή εξαιτίαςτης έλλειψης γεννητικών οργάνων ή άλλων παθολογικών καταστάσεων.
Ο σύγχρονος ορισμός περιγράφει την ασεξουαλικότητα ως την έλλειψη σεξουαλικής έλξης. Οι ασεξουαλικοί δεν βρίσκουν τους άλλους ποθητούς χωρίς αυτό να είναι θέμα επιλογής – ακριβώς όπως συμβαίνει και με την ομοφυλοφιλία ή την ετεροφυλία.Ο ορισμός αυτός στηρίζεται επίσημα από επιστήμονες και ερευνητικά δεδομένα, ενώη ασεξουαλικότητα έχει αναγνωριστεί ως σεξουαλικός προσανατολισμός από τονΑμερικανικό Σύλλογο Ψυχολόγων (APA).Το ποσοστό των ασεξουαλικών στον γενικό πληθυσμό τοποθετείται περίπου στο 1%,αριθμός που υποστηρίζεται και από σχετικές έρευνες.
Συχνά η ασεξουαλικότητα συγχέεται με την υποτονική σεξουαλική επιθυμία ενώ γίνεται αντιληπτή ως διαταραχή ή ως κάποιο πρόβλημα που πρέπει να διορθωθεί. Οι ίδιοιοι ασεξουαλικοί όμως απορρίπτουν τέτοιους ισχυρισμούς, νιώθοντας απόλυτα υγιείςψυχικά και χωρίς να βιώνουν οποιαδήποτε δυσλειτουργία. Πρόσφατες έρευνες υποστηρίζουν αυτή τη θέση, αναφέροντας πως η ασεξουαλικότητα δεν αποτελεί ούτε ψυχική νόσο, ούτε σεξουαλική δυσλειτουργία, ούτε και χρήζει διόρθωσης. Βασική διαφοροποίηση από την διαταραχήυποτονικής σεξουαλικής επιθυμίας αποτελεί το γεγονός ότι ο ασεξουαλικός δεννιώθει δυσφορία μέσα από την κατάσταση – δεν τη θεωρεί πρόβλημα, ενώ ο όρος δενθα πρέπει να χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια παθολογική κατάσταση. Τα ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν επίσης πως τα ποσοστά ψυχικής νόσου στον πληθυσμό των ασεξουαλικών είναι παρόμοια με εκείνα του γενικού πληθυσμού, τόσο για τους άνδρες όσο και τις γυναίκες.
Στην επίσημη ιστοσελίδα των αμφισεξουαλικών AVEN (Asexual Visibility and Education Network) αναφέρεται ότι οι ασεξουαλικοί δεν είναι άνθρωποι απομονωμένοι, δυστυχισμένοι, με κακή ποιότητας ζωής και τραυματικές εμπειρίες. Πρόκειται για ανθρώπους που επιθυμούν και αναπτύσσουνυγιείς κοινωνικές σχέσεις, ενώ αρκετοί διατηρούν ερωτικές σχέσεις, με έμφασηβέβαια στο ρομαντικό στοιχείο και όχι στο σεξουαλικό. Επομένως, κάποιοι μπορείνα επιθυμούν ρομαντικές σχέσεις και οικειότητα, ενώ κάποιοι άλλοι δεν επιθυμούνούτε ρομαντικές σχέσεις και προσδιορίζονται ως «aromantics». Ακόμα και στις περιπτώσεις που τα άτομα δεν επιθυμούν να ανήκουν σε σχέση, έχουν επαρκή κοινωνικότητα,εξακολουθούν να έχουν ικανοποιητικές φιλικές σχέσεις και αλληλεπιδράσεις. Όσον αφορά την έλξη, αρκετοί ασεξουαλικοί δηλώνουν πως μπορείνα νιώσουν κάποιες φορές σεξουαλική έλξη χωρίς όμως να συνοδεύεται από την ανάγκη για σεξουαλική εκτόνωση. Να υπογραμμίσουμε επίσης πως η ασεξουαλικότηταδεν σημαίνει έλλειψη ή αδυναμία διέγερσης. Για τους ασεξουαλικούς η διέγερση είναι μια φυσιολογική αντίδραση που όμως δεν τους ξυπνάει την επιθυμία να συνευρεθούν σεξουαλικά με κάποιον άλλον, ενώ κάποιοι εξ αυτών μπορεί και να αυνανίζονται περιστασιακά.
Τέλος, μέσα από την παραπληροφόρηση που συνοδεύει συχνά την ασεξουαλικότητα, τα άτομα αυτά κατηγορούνται ως «κρυφοί ομοφυλόφιλοι», ότι δηλαδή καλύπτονται πίσω από την ταμπέλα της ασεξουαλικότητας για να μην εκτεθούν στον κοινωνικό περίγυρο.Σε κάποιες περιπτώσεις αυτό μπορεί να ισχύει, χωρίς όμως να αποτελεί την πλειοψηφία και χωρίς φυσικά να περιγράφει την ουσία του τι σημαίνει να είναι κανείς ασεξουαλικός. Υπάρχουν άτομα που είτε λόγω ηθικό-θρησκευτικώνπεποιθήσεων των ιδίων και του οικογενειακού περίγυρου, είτε εξαιτίας τουκοινωνικού στίγματος, υιοθετούν μιαασεξουαλική στάση ζωής. Σε αυτές τις περιπτώσεις όμως πρόκειται για την επιλογήκάποιου να μη εμπλέκεται σεξουαλικά και όχι για έλλειψη σεξουαλικής έλξης.
Θέκλα Βασιλείου
Θέκλα Βασιλείου 