Όταν αναφερόμαστε στην ερωτική διάθεση των δύο φύλων το στερεότυπο που επικρατεί αφορά στο «αχόρταγο» αρσενικό, τον άνδρα που είναι πάντα πρόθυμος να εμπλακεί στο σεξουαλικό παιχνίδι εφόσον η σύντροφός του είναι διαθέσιμη. Η γυναίκα από την πλευρά της είναι εκείνη που συνήθως δεν αναζητά τόσο συχνά το σεξ και που, σύμφωνα πάντα με τη κοινή πεποίθηση, κατά κανόνα αντιμετωπίζει προβλήματα μειωμένης σεξουαλικής διάθεσης. Στην πραγματικότητα όμως και οι άνδρες μπορούν να χάσουν την ερωτική τους επιθυμία, ενώ τελευταίες μελέτες δείχνουν τα ποσοστά της διαταραχής να ανεβαίνουν για τους άνδρες πλησιάζοντας αρκετά τον επιπολασμό του γυναικείου πληθυσμού.
Η σεξουαλική επιθυμία αποτελεί το πρώτο στάδιο του σεξουαλικού κύκλου, την αρχή της σεξουαλικής διαδικασίας. Αναφέρεται στη διάθεση του ατόμου να εμπλακεί σε σεξουαλική δραστηριότητα και εκδηλώνεται με διάφορα ερεθίσματα και φαντασιώσεις. Κατά τη διαταραχή τόσο η επιθυμία όσο και οι φαντασιώσεις παρουσιάζουν μείωση ή ολοκληρωτική απουσία. Αυτό μπορεί να συμβαίνει γενικά ή με μια συγκεκριμένη γυναίκα και μπορεί να παρουσιαστεί σε οποιαδήποτε φάση της σεξουαλικής ζωής του άνδρα.
Κάποιες φορές το πρόβλημα περιορίζεται στο ζευγάρι και η απουσία ερωτικής διάθεσης οφείλεται στην έλλειψη έλξης και πόθου για τη σύντροφο του, ενώ φαντασιώνεται και επιθυμεί άλλες γυναίκες. Μπορεί να αφορά την τριβή και την μονοτονία της ερωτικής σχέσης, την απομυθοποίηση της συντρόφου και την αφημένη εικόνα της ή τη βαρετή ρουτίνα του σεξ που γίνεται καθήκον. Η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία μπορεί να έλθει και ως αντίδραση σε μια συγκρουσιακή ή αδιάφορη σχέση ή απέναντι σε μια σύντροφο χρεωστική και απαιτητική.
Εάν όμως ο άνδρας αναφέρει πως γενικά δεν έχει διάθεση για σεξ, αυτό μπορεί να οφείλεται σε ένα μεγάλο αριθμό παραγόντων.
Καταρχήν, ενδεχομένως να υποδηλώνει την ύπαρξη κάποιας ψυχικής νόσου όπως η κατάθλιψη. Η συμπτωματολογία της κατάθλιψης περιλαμβάνει τόσο τη μειωμένη λίμπιντο, όσο και την απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που μέχρι πρότινος ήταν ευχάριστες. Επίσης οι χρόνιες οργανικές παθήσεις όπως ο διαβήτης και η νεφρική ανεπάρκεια μειώνουν την ερωτική διάθεση, ενώ παθήσεις όπως ο καρκίνος είναι μάλλον αναμενόμενο να επηρεάζουν την σεξουαλική επιθυμία.
Τα μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης ενοχοποιούνται σε μεγάλο βαθμό, καθώς και κάποιες άλλες ορμονικές διαταραχές όπως ο υποθυρεοειδισμός. Κάποιες φαρμακευτικές αγωγές (π.χ. αντιυπερτασικά, αντικαταθλιπτικά, κατασταλτικά του ΚΝΣ), η χρήση και η κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών αποτελούν επίσης επιβαρυντικούς παράγοντες.
Συχνά κάποια άλλη σεξουαλική δυσλειτουργία εμφανίζεται πρώτη και μπορεί να οδηγήσει δευτερογενώς σε μείωση ή απουσία της διάθεσης για σεξ. Για παράδειγμα άνδρες που παρουσιάζουν προβλήματα στύσης, χάνουν την επιθυμία τους ως αντίδραση στις συνεχόμενες αποτυχίες. Ανάλογα αποτελέσματα μπορεί να έχουν και οι διαταραχές του οργασμού (πρόωρη και ανεσταλμένη εκσπερμάτιση). Παρόμοιο αποτέλεσμα μπορεί να έχει και μια σεξουαλική δυσλειτουργία της συντρόφου που προκαλεί απογοήτευση και θυμό στον άντρα.
Κυρίαρχο ρόλο βέβαια κατέχει και μια σειρά από ψυχολογικούς παράγοντες που περιλαμβάνουν το άγχος, το εργασιακό στρες, τα οικονομικά προβλήματα, το πένθος, μια προηγούμενη αρνητική σεξουαλική εμπειρία, ο φόβος της αποτυχίας, οι αυξημένες προσδοκίες και η ανασφάλεια σε σχέση με το σεξουαλικό ρόλο.
Η μειωμένη επιθυμία του άντρα προκαλεί δυσφορία τόσο στον ίδιο όσο και στη σύντροφό του που δυσκολεύεται να την δικαιολογήσει. Πολλές φορές απομακρύνει τους συντρόφους, προκαλεί τριβές και συγκρούσεις, διαταράσσει την ισορροπία της σχέσης. Είναι σημαντικό για το ζευγάρι να γνωρίζει πως η υποτονική επιθυμία έχει θεραπευτικές απαντήσεις και εφόσον δεν συντρέχουν οργανικοί παράγοντες, η θεραπεία ζεύγους και η σεξοθεραπεία μπορούν να προσφέρουν την απαραίτητη καθοδήγηση και λύση.
Θέκλα Βασιλείου
Θέκλα Βασιλείου 